مدونة جعفر عبد الكريم الخابوري

Geneva: Ogun ti Israeli ṣe lodi si Hamas ti pa ọrọ-aje Gasa run ati dinku si kere ju idamẹfa ti ipele rẹ ni ọdun 2022, larin “idinku aibalẹ” ni Oorun Oorun.
Ijabọ kan nipasẹ Apejọ Apejọ Awọn Orilẹ-ede lori Iṣowo ati Idagbasoke ti a gbejade ni Ojobo sọ pe ni Gasa, “awọn iṣẹ iṣelọpọ ti da duro tabi parun, awọn orisun owo-wiwọle ti sọnu, osi buru si ati tan kaakiri, gbogbo awọn agbegbe ti di ipele, ati awọn agbegbe ati awọn ilu ti parun.”
Iṣẹ ologun naa fa “awọn rogbodiyan omoniyan airotẹlẹ, ayika ati awujọ ati yi agbegbe pada lati ẹhin si iparun lapapọ.”
Moatasem Al-Aqra', oṣiṣẹ ti o nṣe abojuto eto iṣakoso ati iranlọwọ fun awọn ara ilu Palestine ni Apejọ Apejọ ti Ajo Agbaye lori Iṣowo ati Idagbasoke, ti o ṣe alabapin ninu murasilẹ ijabọ naa, sọ lakoko apejọ apero kan, “A kii yoo mọ iwọn ti awọn iṣẹ iparun titi wọn yoo fi duro.” Ṣugbọn data ti a ni lọwọlọwọ fihan pe o jẹ ifoju si awọn mewa ti awọn ọkẹ àìmọye ati boya diẹ sii.”
O fi kun pe "di ipele ṣaaju ki o to Oṣu Kẹwa 2023 yoo nilo awọn ọdun pupọ," ni imọran pe agbegbe agbaye gbọdọ ṣe iranlọwọ lati ṣe aṣeyọri "idagbasoke alagbero" ni Gasa.
Ogun naa bẹrẹ lẹhin ikọlu Oṣu Kẹwa ọjọ 7 ti Hamas airotẹlẹ lori awọn ibugbe apoowe Gasa, eyiti o tẹle nipasẹ iṣẹ ologun ti o lagbara ati ti nlọsiwaju lati Oṣu Kẹwa ọdun 2023.
Ikọlu Hamas ni Israeli yori si iku ti awọn eniyan 1,205, pupọ julọ wọn jẹ alagbada, ni ibamu si awọn isiro Israeli osise, pẹlu awọn igbekun ti a pa ni igbekun.
Iṣẹ ologun ti Israeli yori si iku diẹ sii ju awọn eniyan 41,000 ni Gasa, ni ibamu si Ile-iṣẹ Ilera ti Gaza ti iṣakoso Hamas. Ọ́fíìsì Ẹ̀tọ́ Ọmọnìyàn ti Ìparapọ̀ Àwọn Orílẹ̀-Èdè sọ pé ọ̀pọ̀ jù lọ àwọn tó kú jẹ́ àwọn obìnrin àti àwọn ọmọdé.
A ajalu aje kii
Ni afikun si iye owo nla ti eniyan, iye owo aje jẹ ajalu. Awọn onkọwe ijabọ naa gbagbọ pe GDP Gasa “kọ silẹ nipasẹ 81% ni mẹẹdogun ikẹhin ti 2023, ti o yori si ihamọ 22% fun gbogbo ọdun.”
Ijabọ naa, eyiti o da awọn iṣiro rẹ sori awọn isiro idamẹrin ti a gbejade nipasẹ Ajọ Ajọ ti Awọn iṣiro ti Ilu Palestine, jẹrisi pe “ni aarin ọdun 2024, eto-ọrọ Gasa kọ si o kere ju ọkan-mẹfa ti ipele rẹ ni ọdun 2022.”
Ni ibẹrẹ ọdun 2024, “laarin 80 ati 96% ti awọn ọja ogbin ni Gasa - pẹlu awọn nẹtiwọọki irigeson, awọn oko ẹran-ọsin, awọn ọgba-ọsin, awọn ẹrọ ati awọn ohun elo ibi ipamọ - ti parun,” ijabọ naa jẹrisi, o buru si “awọn ipele giga ti ailewu ounje tẹlẹ. ”
Ijabọ naa ṣafikun, “Iparun naa tun ni ipa lori eka aladani, bi 82% ti awọn ile-iṣẹ, eyiti a kà si ẹrọ akọkọ ti eto-ọrọ aje Gasa, ti bajẹ tabi run.”
The West Bank bi daradara
Ikọlu Hamas ati idahun Israeli si tun tun buru si awọn aifọkanbalẹ ni Iha iwọ-oorun Iwọ-oorun ti o tẹdo ati fa ibajẹ eto-ọrọ ti o jẹ “iyara bi o ti jẹ itaniji.”
Lati Oṣu Kẹwa ọjọ 7, o kere ju awọn ara ilu Palestine 662 ti pa nipasẹ awọn ọmọ ogun iṣẹ Israeli ati awọn atipo Israeli ni Iha iwọ-oorun Iwọ-oorun, ni ibamu si Ile-iṣẹ ti Ilera ti Palestine.
O kere ju awọn ọmọ Israeli 23, pẹlu awọn ọmọ ẹgbẹ ti awọn ologun aabo, ni a pa ni awọn ikọlu Palestine ni akoko kanna, ni ibamu si awọn oṣiṣẹ ijọba Israeli.
Botilẹjẹpe Iha Iwọ-Oorun ṣe igbasilẹ idagbasoke 4% ni awọn oṣu mẹsan akọkọ ti ọdun to kọja, ireti “lairotẹlẹ tuka nitori ihamọ 19% ti a ko tii ri tẹlẹ ni mẹẹdogun to kọja,” eyiti o yori si “idinku nla ninu igbe aye ati owo oya ile. ”
Imugboroosi ti awọn ibugbe arufin, gbigba ilẹ, iparun ti awọn amayederun Palestine, jijẹ iwa-ipa atipo ati nọmba ti o pọ si ti awọn ibi ayẹwo ti ni awọn ipa buburu lori iṣẹ-aje.
Àní Ìlà Oòrùn Jerúsálẹ́mù pàápàá ti bà jẹ́ gan-an. Ijabọ naa sọ pe “80% ti awọn ile-iṣẹ ni Ilu atijọ” duro ṣiṣẹ ni apakan tabi patapata.
Ni gbogbo agbegbe, o fẹrẹ jẹ pe gbogbo awọn ile-iṣẹ tọka si idinku ninu iṣẹ ṣiṣe, ati 42.1% ninu wọn tọka si idinku ninu awọn oṣiṣẹ.
Oṣuwọn alainiṣẹ dide lati 12.9% ṣaaju ogun si 32%, “eyiti o yori si ogbara nla ni agbara eto-aje ti awọn idile Palestine ati imudara ti awọn iṣoro awujọ.”
Ni Gasa, meji ninu meta awọn iṣẹ ti o wa ṣaaju ki ogun ko si tẹlẹ.
Kódà ṣáájú ogun náà, ipò òṣì gbòde kan, àmọ́ lóde òní, “ó fẹ́rẹ̀ẹ́ kan gbogbo àwọn olùgbé Gásà, ó sì ń pọ̀ sí i ní Ìwọ̀ Oòrùn Ìwọ̀ Oòrùn ayé.”
(awọn ile-iṣẹ)
Jaafar Abdul Karim Al Khabouri